Kim była Stefania Tuwim?

Julian Tuwim i Stefania Tuwimowa przeżyli wspólnie 34 lata. Czy tworzyli szczęśliwe małżeństwo? Według oceny współczesnych, z pewnością tak, chociaż poznali się jako osiemnastolatkowie i długo czekali na  sformalizowanie związku. Pod koniec życia poety, Stefania pełniła rolę opiekunki i Anioła Opatrznościowego, jak nazywał ją cierpiący na nieuleczalną chorobę mąż. Kim dokładnie była Stefania Tuwimowa? Jakie było jej życie? Sprawdźmy!

Stefania Tuwim – żona, miłość i towarzyszka życia

Stefania Tuwim, z domu Marchiówna, urodziła się w Tomaszowie Mazowieckim w rodzinie żydowskiej. Jej ojciec Jakub zajmował się handlem, matka była śpiewaczką. Według opowiadań, Julian zobaczył ją po raz pierwszy w Łodzi, na ulicy Piotrkowskiej i zakochał się w Stefanii od pierwszego wejrzenia. Julian Tuwim sam siebie nazywał „panniarzem”, przypisując sobie kochliwość i uwielbienie dla płci przeciwnej.

Jednak miłość życia poety długo kazała mu czekać na potwierdzenie uczuć. Tuwim deklarował swoje emocje w gorących listach i nieustannie się oświadczał. Stefania na swoją decyzję kazała czekać poecie siedem lat, by w końcu w 1919 roku para mogła zawrzeć związek małżeński.

Stefania, która według jej współczesnych emanowała urodą, nie narzekała na brak adoratorów. Podobno tak długi okres wahań spowodowany był oczekiwaniem na polepszenie się sytuacji materialnej poety, który realizując marzenie o tworzeniu poezji najpierw porzucił studia prawnicze, a następnie polonistykę. Julian musiał udowodnić, że jest w stanie utrzymać rodzinę.

Listy, jakie pisał poeta do przyszłej żony pokazują, jak bardzo zaangażował się w ten związek. Bardzo cierpiał oczekując na wzajemność. Przełom nadszedł w 1918 roku, gdy Gebethner i Wolff wydali debiutancki tom poetycki, wiersze zebrane w utworze Czyhanie na Boga. Wydawnictwo okazało się sukcesem, za którym pojawiła się i sława.

Julian Tuwim i Stefania w przedwojennej Warszawie

Ostatecznie młoda para pobrała się w łódzkiej synagodze. Poeta poświęcił żonie kolejne utwory, wiersze zebrane w tomiku Siódma jesień, wydane w 1922 roku. W tym zbiorze znajdują się takie wiesze jak: Jeżeli, Wspomnienie czy Przy okrągłym stole, spopularyzowane współcześnie w kategorii wiersze śpiewane. Młode małżeństwo zamieszkało w Warszawie i przyrzekło sobie prowadzić egzystencję bez dzieci.

Wiodło im się wręcz doskonale. Stefania miała do dyspozycji limuzynę z szoferem, mogła pozwolić sobie na beztroskie i komfortowe życie. Współczesne jej kobiety, uczestniczące w życiu Tuwimów, postrzegały ją jednak jako małomówną i zimną towarzyszkę życia. Skupiona na sobie i swojej urodzie Stefania chwaliła się głośno brakiem zainteresowania twórczością męża.

W małżeństwie nastąpił wyraźny podział obowiązków. Julian zajmował się pisaniem wierszy i tekstów kabaretowych, Stefanii oddając prozę ich egzystencji, wszystko związane z codziennym bytowaniem. Wolny czas lubił spędzać w kawiarniach i restauracjach. Zachowały się listy, w których poeta wychwalał poczucie humoru Stefanii, jej energię i zaradność życiową, role jakie na siebie bierze. Jednak Stefania nie ograniczała swojej obecności w życiu Tuwima wyłącznie do roli żony. Pracowała i zarabiała jako tłumacz napisów filmowych na język polski.

Wojna 1939 roku i tułaczka

Julian Tuwim i Stefania jeszcze w 1939 roku opuścili Polskę. Opowiadali potem, że przekraczając granicę Rumunii Tuwim zerwał liść z ostatniego drzewa i włożył go do koperty na pamiątkę. Pierwsze miesiące wojny małżonkowie spędzili w Paryżu, potem wyjechali do Brazylii i w końcu do USA. Przez wszystkie te lata tułaczki Stefania opiekowała się mężem i wspierała go. Wiersze, jakie powstały w tym okresie należą do najznakomitszych w twórczości Tuwima. To właśnie na emigracji rozpoczął pisanie utworu Kwiaty Polskie. Do dzisiaj wydano ponad 600 tys egzemplarzy tej książki.

W 1946 roku Julian Tuwim wraz z żoną wrócił do powojennego kraju. Poeta od początku został przyjęty przez ówczesną władzę z otwartymi rękami, co zraziło do niego wielu dawnych przyjaciół. Tuwim otrzymał willę, samochód, spore apanaże. Jednak w tej nowej Polsce niczego istotnego już nie napisał.

Julian Tuwim sztuka i rodzina

Mimo decyzji o nieposiadaniu dzieci Tuwim i jego żona zdecydowali się na adopcję dziewczynki. Tuwim miał wówczas 53 lata, dziewczynka 5. Jak się wydaje, ich decyzja wynikała nie tyle z potrzeby posiadania dziecka co stworzenia domu chociaż jednej wojennej sierocie.

Julian Tuwim zmarł w 1953 roku, Stefania w 1991, dożywając do 97 roku życia. Do ostatnich dni zachowała urodę i piękną sylwetkę. Mieszkała w Warszawie, niedaleko adopcyjnej córki. Nie poszła w ślady innych żon sławnych mężów i nie uczestniczyła w publicznym życiu i kolejnych okazjach na cześć nieżyjącego męża. I chociaż ogromna część twórczości Tuwima poświęcona była żonie, ona nie kultywowała jego pamięci, nie recytowała publicznie wierszy napisanych przez męża.

Sztuka jaką uprawiał Tuwim, jego poezja, zaliczana jest do najtrudniejszych, przede wszystkim z uwagi na swoistą grę słów i znaczeń podprogowych, jakie w niej zawierał. Nie wiadomo czy adresatka jej dużej części – Stefania, doceniała w pełni zalety jego twórczości.